Gỗ gù hương - xá xị

Gỗ gù hương là theo tên gọi của miền bắc, miền nam thường gọi là xá xị

Gỗ gù hương (còn gọi là vù hương) là loài thực vật có hoa trong họ nguyệt quế. Cây thuộc nhóm 2 và nằm trong danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm.  Mùi hương từ gỗ tiết ra vô cùng dễ chịu, mang lại cảm giác thư thái cho người sử dụng. Gù hương được xếp là một trong số ít những loại gỗ thơm nhất.

Gỗ gù hương thích ứng được với mọi loại môi trường mà không hề bị nứt hay mối mọt. Gỗ gù hương loại gỗ có tinh dầu mang mùi thơm đặc biệt, chỉ cần để trong nhà là gỗ tự tỏa hương, khiến các loại côn trùng như muỗi, gián, kiến,... bỏ đi hết.

Gỗ được người dân chưng cất lấy tinh dầu từ vỏ, thân cây dùng pha nước uống và làm thuốc bổ chữa bệnh cho con người. Một số nơi, người ta dùng tinh dầu gù hương để xoa bóp chữa thấp khớp, đau nhức. Vì vậy, hiện nay gỗ và tinh dầu gù hương có giá trị cao vì nó thuộc loại quý hiếm, chuyên dùng để làm tượng hoặc đồ mỹ nghệ, trang trí nội thất cao cấp, có nơi giá lên đến vài chục triệu đồng/m3.

Cây gỗ lớn, cao tới 25m, nhánh non không lông, đen đen. Lá có mùi sả, có phiến bầu dục, dài 6-12cm, rộng 3-6cm, đầu thon, gốc tù không có gân gốc phát triển rõ rệt, gân phụ 6-8 cặp, cuống dài 2-3cm. Chùy hoa ở nách lá, ngắn hơn lá. Hoa nhỏ màu lục trắng, bao hoa và nhị lép có lông thưa ở gốc. Quả xoan dài 8-9mm, màu đen, trên đài tồn tại hình chén có thùy cạn. Hoa tháng 3-4 quả tháng 7-8.

Gỗ xá xị có khả năng chịu nước cao nên khi ngâm gỗ cho việc sử dung cần ngâm lâu hơn. Màu gỗ chuyển dần sang màu nâu xám và nước cũng đổi màu theo, lượng dầu trong thân cây cũng không còn. Lúc này bạn có thể dùng chúng để chế tạo ra những sản phẩm nội thất, mỹ nghệ cao cấp.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Malaixia, Inđônêxia và Việt Nam. Ở nước ta cây mọc từ Cao Bằng, Quảng Ninh, Quảng Trị tới Quảng Nam - Ðà Nẵng.

Gỗ gù hương được nhiều người ưa chuộng, không chỉ dùng để nấu tinh dầu mà làm đồ nội thất, làm nhà cũng rất tốt. Gỗ có tinh dầu nên bám mùi thơm rất lâu, nếu làm nhà sàn thì mùi thơm trong gỗ có thể kéo dài được đến 30 năm.